Tin tức

Phóng viên: Nguyễn Minh Anh | Cập nhật: 25/10/2023

HÀ NỘI – Trong thời đại đô thị hóa mạnh mẽ, thang máy đã trở thành “mạch máu” không thể thiếu của các tòa nhà cao tầng. Thế nhưng, ít ai biết rằng, để tạo nên một chiếc thang máy êm ái, an toàn và bền bỉ, hàng chục thiết bị từ cơ khí đến công nghệ cao phải kết hợp nhịp nhàng. Hãy cùng khám phá những “anh hùng thầm lặng” quyết định chất lượng của hệ thống này.

PHẦN 1: “BỘ NÃO” THÔNG MINH VÀ SỨC MẠNH VÔ HÌNH

Khi bấm nút gọi tầng, ít người nghĩ rằng, một hệ thống vi mạch phức tạp đang lập tức tính toán lộ trình tối ưu nhất cho cabin. Ông Trần Quang Huy, kỹ sư 15 năm kinh nghiệm tại một công ty thang máy hàng đầu, chia sẻ: “Hệ thống điều khiển như trái tim của thang máy. Nếu chip xử lý kém, thang sẽ dừng sai tầng, tốn điện, thậm chí gây nguy hiểm”.

Các hãng lớn như Mitsubishi hay Schindler hiện tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) vào hệ thống điều khiển. Công nghệ này không chỉ giảm 30% thời gian chờ đợi mà còn dự đoán được sự cố trước khi xảy ra. “Chỉ cần cảm biến phát hiện rung bất thường, hệ thống tự động gửi cảnh báo đến kỹ thuật viên qua điện thoại”, ông Huy nói thêm.

Đi cùng “bộ não” thông minh là động cơ kéo – thiết bị quyết định sức mạnh và độ êm của thang máy. Trong khi động cơ truyền thống (geared) gây tiếng ồn lớn, phiên bản không hộp số (gearless) hoạt động trơn tru như một chiếc xe điện. “Động cơ gearless có giá cao hơn 20-30%, nhưng tuổi thọ lên đến 25 năm, tiết kiệm điện năng đáng kể”, bà Lê Thị Mai, chuyên gia tư vấn tại TP.HCM, cho biết.

PHẦN 2: CÔNG NGHỆ AN TOÀN – “LÁ CHẮN” BẢO VỆ CON NGƯỜI

Năm 2022, một vụ tai nạn thang máy tại Trung Quốc do đứt cáp đã khiến dư luận hoang mang. Sự việc này càng nhấn mạnh tầm quan trọng của hệ thống an toàn – yếu tố sống còn trong thiết kế thang máy.

Theo tiêu chuẩn EN 81-20 của châu Âu, mọi thang máy phải trang bị 3 cơ chế an toàn tối thiểu:

• Phanh khẩn cấp điện từ (kích hoạt khi phát hiện rơi tự do).
• Cảm biến quá tải (tự động ngắt điện nếu vượt 110% tải trọng).
• Hệ thống cứu hộ ARD (đưa cabin về tầng gần nhất khi mất điện).

“Ngay cả khi tất cả cáp thép đứt, phanh an toàn vẫn giữ cabin đứng yên nhờ ma sát với ray dẫn hướng”, ông Huy giải thích.

Không kém phần quan trọng là cửa thang máy – nơi xảy ra 70% sự cố kẹt, va đập. Các thương hiệu uy tín như Hyundai hay Wittur sử dụng motor DC kết hợp cảm biến hồng ngoại. “Cửa sẽ lập tức mở lại nếu phát hiện vật cản, dù chỉ là một chiếc túi xách nhỏ”, bà Mai minh họa.

PHẦN 3: VẬT LIỆU CAO CẤP – BÍ QUYẾT CHO TUỔI THỌ VƯỢT TRỘI

Một thang máy chất lượng không chỉ cần công nghệ hiện đại mà còn phải được chế tạo từ vật liệu đạt chuẩn. Ray dẫn hướng làm từ thép hợp kim C45, qua xử lý nhiệt, có thể chịu lực uốn lên đến 500MPa. Trong khi đó, cáp thép chịu tải phải đạt tiêu chuẩn ISO 4344, với lực kéo đứt gấp 12 lần tải trọng thiết kế.

“Nhiều đơn vị ‘chặt chém’ bằng cách dùng cáp Trung Quốc giá rẻ, chỉ sau 2-3 năm đã giãn, mòn”, ông Nguyễn Văn Tài, chủ một tòa chung cư tại Hà Nội, chia sẻ kinh nghiệm. “Tôi luôn yêu cầu cáp có chứng chỉ CE và kiểm định độ giãn hàng năm”.

PHẦN 4: XU HƯỚNG TƯƠNG LAI – THANG MÁY KHÔNG DÂY VÀ CÔNG NGHỆ XANH

Ngành thang máy đang trải qua cuộc cách mạng công nghệ. Tập đoàn Thyssenkrupp (Đức) đã giới thiệu thang máy từ trường Multi – di chuyển theo chiều ngang dọc mà không cần cáp. Trong khi đó, hãng KONE (Phần Lan) phát triển dây cáp siêu nhẹ UltraRope bằng sợi carbon, giảm 60% ma sát và tiết kiệm 15% năng lượng.

“Đến năm 2030, 30% thang máy mới sẽ tích hợp pin mặt trời trên nóc cabin”, ông John Carter, đại diện Hiệp hội Thang máy Quốc tế (IEE), dự đoán.

KẾT: LỰA CHỌN THÔNG MINH – AN TOÀN CHO HÀNG TRIỆU CHUYẾN ĐI

Với hơn 800.000 thang máy đang hoạt động tại Việt Nam, việc hiểu rõ các thiết bị cốt lõi không chỉ giúp chủ đầu tư tiết kiệm chi phí, mà còn bảo vệ sinh mạng người dùng. Như lời khuyên của bà Lê Thị Mai: “Đừng mê giá rẻ. Hãy xem xét kỹ chứng chỉ thiết bị và dịch vụ bảo trì. Một chiếc thang máy tốt phải là sự kết hợp hoàn hảo giữa công nghệ tiên tiến và vật liệu bền vững”.